Fluvius en Cegeka bouwen toekomstbestendig dataplatform voor digitale meterdata

Vlaanderen mikt tegen eind 2024 op digitale elektriciteits- en gasmeters bij 80% van de Vlaamse huishoudens. De data uit de digitale meters zijn zeer belangrijk om ons energiegebruik in de toekomst zuiniger, slimmer en groener te kunnen maken.  

Na de succesvolle opzet van de basisfundamenten in de digitale-meterketting, en de eerste cloud-realisaties met behulp van verscheidene partners om de digitale-meterdata te ontsluiten, ging het Vlaamse netbedrijf Fluvius op zoek naar een schaalbaar data-cloudplatform. Fluvius haalde met Cegeka de knowhow in huis om samen een toekomstbestendig en schaalbaar platform te realiseren dat klaar is voor de digitale-meterdata van de toekomst. 

De Europese Unie heeft de ambitie om de volgende decennia de CO2-uitstoot stevig terug te dringen en tegen 2050 volledig klimaatneutraal te zijn. De energiesector speelt hierin een belangrijke rol, licht Willem Balliauw toe, projectleider bij netbeheerder Fluvius: “We evolueren snel van fossiele naar maximaal hernieuwbare energiebronnen. We gaan van centrale naar decentrale energieproductie en van zuiver fysiek aangedreven energienetwerken naar digitaal aangestuurde netwerken. In dit volledig nieuwe landschap neemt het belang van energiedata toe.” 

De rol van de energiesector werd ook in Europese regelgeving vastgelegd, met een strakke planning. In Vlaanderen heeft Fluvius de taak om op korte termijn digitale meters uit te rollen. Het ingebouwde communicatiesysteem van die meters kan zelfstandig en efficiënter verbruiksdata voor elektriciteit en gas versturen. Die data maken ook nieuwe diensten mogelijk in het energielandschap van morgen. Eindklanten kunnen hun energiestromen hierdoor beter beheren.  

Meer en meer data 

Eind april ’22 waren er in Vlaanderen 1,6 miljoen digitale meters uitgerold. Al die digitale meters sturen standaard dagvolumes en, voor de eindklanten die hiertoe expliciet mandaat geven, ook kwartierdata door. Dat zorgt dagelijks voor 5,3 GB aan meterdata, of jaarlijks 2 TB. Met de verdere uitrol van digitale meters en door een intensiever gebruik van kwartierdata zal dat nog exponentieel stijgen.  

“De grote hoeveelheden data die horen bij onze rol als Vlaamse energiedatabeheerder stelden ons voor heel wat uitdagingen”, zegt Willem Balliauw. “Bovendien zullen nieuwe diensten zoals energiedelen leiden tot complexe berekeningen over geografisch verspreide meetinstallaties heen. We besloten daarom op zoek te gaan naar een nieuw en schaalbaar platform in de cloud.” Midden 2020 schreef Fluvius daarom een tender uit voor de ‘Metering Data Calculation Engine’ (MDCE), die door Cegeka gewonnen werd. 

Snelle oplevering met agile aanpak   

Door de hoge (digitale) verwachtingen van eindgebruikers en dienstverleners, maar ook door de politieke doelstellingen moest Fluvius snel schakelen. “We kozen voor een agile projectmanagementaanpak, wat we ook in de tender verplichtten”, zegt Willem Balliauw. “We hadden al wel ervaring met agile, maar niet zo doorgedreven als we nu hebben gedaan. Het was een leertraject samen met Cegeka. Het leiderschapsmodel ‘gedeeld leiderschap’ waarvoor Fluvius koos, zit ook in het DNA van Cegeka door hun jarenlange ervaring met agile hetgeen versterkend werkte. Dat leverde zelforganiserende multifunctionele teams op die hun kennis, vakmanschap en creativiteit snel konden inzetten. En dat werkte: op nog geen zes maanden tijd hadden we een eerste uitrol van MDCE, en dat in coronatijden met volledig thuiswerk voor iedereen van het team.” 

Toekomstbestendige cloudreferentiearchitectuur

Het nieuwe dataplatform is opgezet in de Microsoft Azure Cloud, die integreert met allerlei bedrijfssystemen binnen Fluvius. Om al de businessrules in MDCE schaalbaar te kunnen verwerken, werd gebruikgemaakt van Azure Databricks. Dit data-analyticsplatform kan meegroeien met de uitrol van de digitale meters. API’s werden dan weer ontwikkeld met behulp van Azure Service Fabric. 

Cegeka heeft bij het opzetten van het dataplatform gebruik gemaakt van zijn cloudreferentiearchitectuur. Deze combineert best practices uit de sector met inzichten uit de jarenlange ervaring van Cegeka. Dat staat garant voor een betrouwbaar, duurzaam en toekomstbestendig dataplatform, dat altijd op maat van de klant aangepast wordt. 

Nog heel wat in de pijplijn 

Door de digitale meter krijgen gezinnen vandaag inzichten in hun verbruik. Dat laat hen toe om onnodig stroomverbruik snel te identificeren en ook slimmer en groener met energie om te gaan. Verschillende externe stakeholders zoals technologiebedrijven, maar ook energie- en dataleveranciers ontwikkelden intussen al nieuwe diensten op basis van digitale meterdata die de bewustwording bij eindgebruikers aanwakkeren en de energiefactuur onder controle helpen houden.  

“De hoge mate van transparantie van grote hoeveelheden granulaire data in een veilige digitale omgeving maakt dit een enorme uitdaging voor Fluvius” benadrukt Willem Balliauw. “We hebben nu één geïntegreerd centraal dataplatform waarmee we data veilig ter beschikking kunnen stellen van meerdere partijen.”

Willem Balliauw, projectleider bij Fluvius

Het nieuwe dataplatform in de cloud geeft Fluvius een belangrijke basis voor een verdere datagedreven transformatie van het bedrijf. “We hebben nu één geïntegreerd centraal dataplatform waarmee we data veilig ter beschikking kunnen stellen van meerdere partijen. Er komen in sneltempo nog meer verplichtingen op ons, en daarvoor moeten we snel kunnen schakelen. Dankzij deze toekomstgerichte architectuur zijn we daar klaar voor”, weet Willem Balliauw.“ 

Maar de uitdagingen blijven enorm en we moeten nog dagelijks uit onze comfortzone komen om de uitdagingen van morgen aan te kunnen, met een doorgedreven data-insteek. We zijn blij dat we dat in partnerschap met Cegeka kunnen doen. Zij inspireren ons om te innoveren en te evolueren”, besluit Willem Balliauw.